Πρώτα, Οι εικόνες :
Ενας καλοστεκούμενος ηλικιωμένος, κρατάει από το χέρι, δύο κοριτσάκια με μπούκλες. Από την μια πλευρά την ξανθούλα, από την άλλη την καστανούλα. Τους δείχνει το παλιό σχολείο ενός χωριού. «Εδώ πήγε σχολείο ο μπαμπάς σας και η θεία σας, κι εκεί απέναντι ήταν το πατρικό τους». Οι μικρές ενυπωσιάζονται, ο μπαμπάς τους, ποτέ δεν τους έχει δείξει το πατρικό του. Το μόνο που ξέρουν από το χωριό είναι το σπίτι της θείας. Κι ο θείος πήγε εκεί σχολείο. Αλλά δεν το λέει, τον νοιάζει να πει για την δική τους οικογένεια. Αυτή που τον αγκάλιασε και τον κρατάει πιο σφιχτά από την δική του.
Ο θείος φοράει πάντα πουκάμισα με μακρύ μανίκι. Κρύβει την λεύκη στα χέρια του. Τα βράδυα, κάθεται στην παλιά πολυθρόνα δίπλα στην στόφα και λέει ιστορίες. Δεν φωνάζει ποτέ, δεν θυμώνει. Τα καλοκαιρινά πρωινά, μας παίρνει μαζί του, ξημερώματα να μαζέψουμε καπνά. Οχι ότι μαζεύουμε στα αλήθεια. Πιο πολύ φασαρία κάνουμε. Οταν γυρίζουμε σπίτι όμως, το «μεροκάματό μας», μας περιμένει. Κι όσο βελονιάζει, του φτιάχνουμε καφέ. Βρίσκω ένα ποτήρι που μου αρέσει και πάω να βάλω το νερό του. «Χαζούλα, εκεί ο παππούς βάζει τη μασέλα του!» με κοροϊδεύει ο Νίκος και μου το παίρνει από τα χέρια. Μα ήταν τόσο όμορφο!
Εχει επέτειο με τη θεία... Με το Νίκο συγκεντρώνουμε τα «μεροκάματά μας» και τους αγοράζουμε ένα δώρο από το μοναδικό καφενείο του χωριού. Δύο γυάλινα πιατάκια, σε ένα πλαστικό διάφανο κουτί, στολισμένο με μια άσπρη κορδέλλα. Εκείνο το δώρο, πρέπει ακόμα να βρίσκεται στο παλιό μπουφέ στο σαλόνι. Μέσα στο κουτί του. Της θείας δεν της έκανε καρδιά να το βγάλει από εκεί.
Εχουν μόλις γυρίσει με τη θεία από το ταξίδι τους στην Βουλγαρία. Μας έχουν καλέσει να πάρουμε τα δώρα μας. Ενα κόκκινο, πλαστικό κολιεδάκι για μένα. Υπάρχει ακόμα, κρεμασμένο στην αγαπημένη μου κούκλα. «Του χρόνου θα πάμε στην Τουρκία, να σας αγοράσουμε από ένα χρυσό δαχτυλίδι». Δεν πρόλαβαν. Κάθε φορά που πάω στην Τουρκία, θυμάμαι εκείνη την υπόσχεση και λες και θέλω να την τηρήσω, αγοράζω σχεδόν κάθε φορά ένα δαχτυλίδι.
Είναι καλοκαίρι και είναι στο νοσοκομείο. Τηλεφωνεί ο παπάς του χωριού. «Τροχαίο». Οι γονείς μου δεν είναι στο σπίτι. Φτάνω και μόλις βλέπω την θεία, που δεν έχει χτυπήσει τόσο, λυποθυμάω. «Δεν τους έφτανε το δικό τους, μάζευαν κι εσένα» με μαλώνει μετά, η μαμά μου. Αλλά, όλα είναι καλά. Η ζωή, μας δίνει μια παράταση που κανένας μας δεν κατάλαβε.
Μεγάλη Τρίτη. Η θεία τηλεφωνεί, ο θείος λυποθύμησε το πρωί στο χωράφι, πήγαν στον καρδιολόγο, αλλά τώρα είναι καλά. Ξεσηκώνω τον τρομοκρατημένο πατέρα μου και φτάνουμε στο χωριό. Σε όλο το δρόμο τρώω πατατάκια και λέω μαλακίες. Τον κουβαλάμε άρον άρον, ξανά στον γιατρό. Η θεία πριν μπει στο αυτοκίνητο, γεμίζει με καραμέλες το πίσω κάθισμα. Ο γιατρός είναι συνοφρυωμένος. «Το καρδιογράφημα, διαφέρει από το πρωινό». Τον κοιτάζω με αυθάδεια. Ο μπαμπάς, πιο κίτρινος από τον θείο, αδύνατον να μιλήσει. «Δηλαδή είναι καλύτερο ή χειρότερο?» ρωτάω με όλη την αφέλεια των δεκαέξη χρόνων μου. «Οταν λέμε ότι διαφέρει, σημαίνει ότι δεν είναι καλύτερο» απαντάει ο γιατρός. «Καλύτερα να νοσηλευθείται» του προτείνει.
Ενας καλοστεκούμενος ηλικιωμένος, κρατάει από το χέρι, δύο κοριτσάκια με μπούκλες. Από την μια πλευρά την ξανθούλα, από την άλλη την καστανούλα. Τους δείχνει το παλιό σχολείο ενός χωριού. «Εδώ πήγε σχολείο ο μπαμπάς σας και η θεία σας, κι εκεί απέναντι ήταν το πατρικό τους». Οι μικρές ενυπωσιάζονται, ο μπαμπάς τους, ποτέ δεν τους έχει δείξει το πατρικό του. Το μόνο που ξέρουν από το χωριό είναι το σπίτι της θείας. Κι ο θείος πήγε εκεί σχολείο. Αλλά δεν το λέει, τον νοιάζει να πει για την δική τους οικογένεια. Αυτή που τον αγκάλιασε και τον κρατάει πιο σφιχτά από την δική του.
Ο θείος φοράει πάντα πουκάμισα με μακρύ μανίκι. Κρύβει την λεύκη στα χέρια του. Τα βράδυα, κάθεται στην παλιά πολυθρόνα δίπλα στην στόφα και λέει ιστορίες. Δεν φωνάζει ποτέ, δεν θυμώνει. Τα καλοκαιρινά πρωινά, μας παίρνει μαζί του, ξημερώματα να μαζέψουμε καπνά. Οχι ότι μαζεύουμε στα αλήθεια. Πιο πολύ φασαρία κάνουμε. Οταν γυρίζουμε σπίτι όμως, το «μεροκάματό μας», μας περιμένει. Κι όσο βελονιάζει, του φτιάχνουμε καφέ. Βρίσκω ένα ποτήρι που μου αρέσει και πάω να βάλω το νερό του. «Χαζούλα, εκεί ο παππούς βάζει τη μασέλα του!» με κοροϊδεύει ο Νίκος και μου το παίρνει από τα χέρια. Μα ήταν τόσο όμορφο!
Εχει επέτειο με τη θεία... Με το Νίκο συγκεντρώνουμε τα «μεροκάματά μας» και τους αγοράζουμε ένα δώρο από το μοναδικό καφενείο του χωριού. Δύο γυάλινα πιατάκια, σε ένα πλαστικό διάφανο κουτί, στολισμένο με μια άσπρη κορδέλλα. Εκείνο το δώρο, πρέπει ακόμα να βρίσκεται στο παλιό μπουφέ στο σαλόνι. Μέσα στο κουτί του. Της θείας δεν της έκανε καρδιά να το βγάλει από εκεί.
Εχουν μόλις γυρίσει με τη θεία από το ταξίδι τους στην Βουλγαρία. Μας έχουν καλέσει να πάρουμε τα δώρα μας. Ενα κόκκινο, πλαστικό κολιεδάκι για μένα. Υπάρχει ακόμα, κρεμασμένο στην αγαπημένη μου κούκλα. «Του χρόνου θα πάμε στην Τουρκία, να σας αγοράσουμε από ένα χρυσό δαχτυλίδι». Δεν πρόλαβαν. Κάθε φορά που πάω στην Τουρκία, θυμάμαι εκείνη την υπόσχεση και λες και θέλω να την τηρήσω, αγοράζω σχεδόν κάθε φορά ένα δαχτυλίδι.
Είναι καλοκαίρι και είναι στο νοσοκομείο. Τηλεφωνεί ο παπάς του χωριού. «Τροχαίο». Οι γονείς μου δεν είναι στο σπίτι. Φτάνω και μόλις βλέπω την θεία, που δεν έχει χτυπήσει τόσο, λυποθυμάω. «Δεν τους έφτανε το δικό τους, μάζευαν κι εσένα» με μαλώνει μετά, η μαμά μου. Αλλά, όλα είναι καλά. Η ζωή, μας δίνει μια παράταση που κανένας μας δεν κατάλαβε.
Μεγάλη Τρίτη. Η θεία τηλεφωνεί, ο θείος λυποθύμησε το πρωί στο χωράφι, πήγαν στον καρδιολόγο, αλλά τώρα είναι καλά. Ξεσηκώνω τον τρομοκρατημένο πατέρα μου και φτάνουμε στο χωριό. Σε όλο το δρόμο τρώω πατατάκια και λέω μαλακίες. Τον κουβαλάμε άρον άρον, ξανά στον γιατρό. Η θεία πριν μπει στο αυτοκίνητο, γεμίζει με καραμέλες το πίσω κάθισμα. Ο γιατρός είναι συνοφρυωμένος. «Το καρδιογράφημα, διαφέρει από το πρωινό». Τον κοιτάζω με αυθάδεια. Ο μπαμπάς, πιο κίτρινος από τον θείο, αδύνατον να μιλήσει. «Δηλαδή είναι καλύτερο ή χειρότερο?» ρωτάω με όλη την αφέλεια των δεκαέξη χρόνων μου. «Οταν λέμε ότι διαφέρει, σημαίνει ότι δεν είναι καλύτερο» απαντάει ο γιατρός. «Καλύτερα να νοσηλευθείται» του προτείνει.
Μετά, οι σκέψεις :
Είναι δεκαεννέα χρόνια. Και με ξέχασες. Δεν έρχεσαι πια στα όνειρά μου κι όσο κι αν το παλεύω δεν ακούω την φωνή σου. Τον πρώτο καιρό την άκουγα.. «Γιωργία» φώναζες. Κανένας άλλος δεν με φώναζε έτσι.
Εδώ, δεν έχω πια τις φωτογραφίες σου. Εκείνες, τις δικές σου. Γιατί καμία, ποτέ, δεν βγάλαμε μαζί. Ισως γιατί δεν έτυχε, ίσως γιατί ποτέ δεν σκέφτηκα ότι κάποτε θα έφευγες. Τα γυαλιά σου και το βουρτσάκι από το τελευταίο σου ξύρισμα, εκείνο που μύριζε τον πρώτο καιρό, τον φτηνό αφρό ξυρίσματος, είναι φυλαγμένα στο σπίτι στην Ελλάδα, σε ένα κουτί. Μου τα έδωσε η θεία, την επομένη που έφυγες, όπως τα πήρε από το νοσοκομείο.
Ολα αυτά τα χρόνια, το μόνο που μου έμεινε είναι η ευχή σου. Εκείνη που μου έδωσες πριν φύγεις για το νοσοκομείο. Είχες τρομάξει, έκλαιγες. Ο ατρόμητος θείος μου, έκλαιγε. Μπήκες στο δωματιό μου και μου ψιθύρισες «Γιωργία, να έχεις την ευχή μου». «Μην ακούω χαζά, θα γυρίσεις μέχρι τη γιορτή μου» σου είπα με την εφηβική μου αισιοδοξία και σε αγκάλιασα. Δεν απάντησες. Και δεν γύρισες. Το τελευταίο βράδυ, είπες «στην Γιωργία πρόλαβα κι έδωσα την ευχή μου, δεν με νοιάζει τίποτα». Για χρόνια, τα παιδιά σου και οι αδελφές μου, το έλεγαν με παράπονο.
Ξημερώματα χτύπησε το τηλέφωνο. Ο γιος σου. Είχαμε πει «Χριστός Ανέστη» λίγες ώρες πριν. «Ζωή σε λόγου σου αγόρι μου» άκουσα τον μπαμπά να λέει μέσα στον ύπνο μου. Ποιός έφυγε? Ο θείος έφυγε. Γιατί? Ο θείος θα έβγαινε από το νοσοκομείο την Τρίτη του Πάσχα. Είχε βγει από την ενταντική, αλλά δεν μπορούσε να πάρει εξιτήριο Μεγάλο Σάββατο. Ο θείος θα ερχόταν την Τρίτη.
Ανήμερα το Πάσχα, μαζεμένοι στο χωριό. Ποτέ δεν κάναμε Πάσχα στο χωριό. Λες κι ήθελες να μας μαζέψεις, εκείνη τη μέρα διάλεξες να φύγεις. Λίγες ώρες μετά την Ανάσταση. Με την έννοια στο σκυλί σου , που θα φοβόταν από τα βεγγαλικά. Και μαζευτήκαμε, όπως το ήθελες. Και πρωτοφόρεσα μαύρα. Πριν φύγεις , μου είχες αφήσει το «δώρο μου» για την γιορτή μου. Αγόρασα ένα μαύρο ταγεράκι. Λες και ήξερα πως θα χρειαστεί. Κι ήταν τόσος ο πόνος και η οδύνη, που κανένας δεν πίστευε ότι ο νεκρός ήταν ήδη εβδομηνταδύο χρονών. «Μην κλαις τόσο κοριτσάκι μου, οι πίκρες σου είναι μπροστά ακόμα», μου είπε η αδελφή σου. Πόσες φορές την θυμήθηκα μετά. Πόσες φορές ανέτρεξα σε εκείνα τα λόγια όλα αυτά τα χρόνια. Κι όμως, οι πίκρες που ήταν μπροστά μου, δεν άφηναν τρύπες μέσα μου. Περνούσαν κι έφευγαν. Η δική σου απώλεια, δεκαεννέα χρόνια μετά, πονάει το ίδιο.
Μετά έφυγε και η θεία. Εκείνη που παραπονιόταν , πως οι ανηψιές της λάτρευαν τον άντρα της πιο πολύ από την ίδια, που ήταν αίμα τους. Δεν θα άντεχε ποτέ μακρυά σου, το ξέραμε. Είπαμε ότι ήσουν τυχερός που έφυγες νωρίς, που δεν πρόλαβες να την δεις άρρωστη, με τα σγουρά μαλλιά της, χαμένα. Δεν θα το άντεχες τόσο που την αγαπούσες. Και για πρώτη φορά μακαρήσαμε τον θάνατό σου.
Δεν πάω πια στο χωριό. Κανένας μας δεν πάει. Κι εμείς και τα παιδιά σου, σαν κλέφτες περνάμε από το νεκροταφείο και φεύγουμε. Δεν υπάρχει χωριό, χωρίς εσένα εκεί. Γιατί εσύ μας το δίδαξες, εσύ μας έμαθες να το αγαπάμε.
Δεν ήσουν μόνο ο θείος. Ησουν ο παππούς που δεν είχα, ο δεύτερος πατέρας, ο αδελφός που δεν είχε ο πατέρας μου. Και τα ξεχνάς όλα, δεν έρχεσαι πια στα όνειρά μου.
Εδώ, δεν έχω πια τις φωτογραφίες σου. Εκείνες, τις δικές σου. Γιατί καμία, ποτέ, δεν βγάλαμε μαζί. Ισως γιατί δεν έτυχε, ίσως γιατί ποτέ δεν σκέφτηκα ότι κάποτε θα έφευγες. Τα γυαλιά σου και το βουρτσάκι από το τελευταίο σου ξύρισμα, εκείνο που μύριζε τον πρώτο καιρό, τον φτηνό αφρό ξυρίσματος, είναι φυλαγμένα στο σπίτι στην Ελλάδα, σε ένα κουτί. Μου τα έδωσε η θεία, την επομένη που έφυγες, όπως τα πήρε από το νοσοκομείο.
Ολα αυτά τα χρόνια, το μόνο που μου έμεινε είναι η ευχή σου. Εκείνη που μου έδωσες πριν φύγεις για το νοσοκομείο. Είχες τρομάξει, έκλαιγες. Ο ατρόμητος θείος μου, έκλαιγε. Μπήκες στο δωματιό μου και μου ψιθύρισες «Γιωργία, να έχεις την ευχή μου». «Μην ακούω χαζά, θα γυρίσεις μέχρι τη γιορτή μου» σου είπα με την εφηβική μου αισιοδοξία και σε αγκάλιασα. Δεν απάντησες. Και δεν γύρισες. Το τελευταίο βράδυ, είπες «στην Γιωργία πρόλαβα κι έδωσα την ευχή μου, δεν με νοιάζει τίποτα». Για χρόνια, τα παιδιά σου και οι αδελφές μου, το έλεγαν με παράπονο.
Ξημερώματα χτύπησε το τηλέφωνο. Ο γιος σου. Είχαμε πει «Χριστός Ανέστη» λίγες ώρες πριν. «Ζωή σε λόγου σου αγόρι μου» άκουσα τον μπαμπά να λέει μέσα στον ύπνο μου. Ποιός έφυγε? Ο θείος έφυγε. Γιατί? Ο θείος θα έβγαινε από το νοσοκομείο την Τρίτη του Πάσχα. Είχε βγει από την ενταντική, αλλά δεν μπορούσε να πάρει εξιτήριο Μεγάλο Σάββατο. Ο θείος θα ερχόταν την Τρίτη.
Ανήμερα το Πάσχα, μαζεμένοι στο χωριό. Ποτέ δεν κάναμε Πάσχα στο χωριό. Λες κι ήθελες να μας μαζέψεις, εκείνη τη μέρα διάλεξες να φύγεις. Λίγες ώρες μετά την Ανάσταση. Με την έννοια στο σκυλί σου , που θα φοβόταν από τα βεγγαλικά. Και μαζευτήκαμε, όπως το ήθελες. Και πρωτοφόρεσα μαύρα. Πριν φύγεις , μου είχες αφήσει το «δώρο μου» για την γιορτή μου. Αγόρασα ένα μαύρο ταγεράκι. Λες και ήξερα πως θα χρειαστεί. Κι ήταν τόσος ο πόνος και η οδύνη, που κανένας δεν πίστευε ότι ο νεκρός ήταν ήδη εβδομηνταδύο χρονών. «Μην κλαις τόσο κοριτσάκι μου, οι πίκρες σου είναι μπροστά ακόμα», μου είπε η αδελφή σου. Πόσες φορές την θυμήθηκα μετά. Πόσες φορές ανέτρεξα σε εκείνα τα λόγια όλα αυτά τα χρόνια. Κι όμως, οι πίκρες που ήταν μπροστά μου, δεν άφηναν τρύπες μέσα μου. Περνούσαν κι έφευγαν. Η δική σου απώλεια, δεκαεννέα χρόνια μετά, πονάει το ίδιο.
Μετά έφυγε και η θεία. Εκείνη που παραπονιόταν , πως οι ανηψιές της λάτρευαν τον άντρα της πιο πολύ από την ίδια, που ήταν αίμα τους. Δεν θα άντεχε ποτέ μακρυά σου, το ξέραμε. Είπαμε ότι ήσουν τυχερός που έφυγες νωρίς, που δεν πρόλαβες να την δεις άρρωστη, με τα σγουρά μαλλιά της, χαμένα. Δεν θα το άντεχες τόσο που την αγαπούσες. Και για πρώτη φορά μακαρήσαμε τον θάνατό σου.
Δεν πάω πια στο χωριό. Κανένας μας δεν πάει. Κι εμείς και τα παιδιά σου, σαν κλέφτες περνάμε από το νεκροταφείο και φεύγουμε. Δεν υπάρχει χωριό, χωρίς εσένα εκεί. Γιατί εσύ μας το δίδαξες, εσύ μας έμαθες να το αγαπάμε.
Δεν ήσουν μόνο ο θείος. Ησουν ο παππούς που δεν είχα, ο δεύτερος πατέρας, ο αδελφός που δεν είχε ο πατέρας μου. Και τα ξεχνάς όλα, δεν έρχεσαι πια στα όνειρά μου.
Ηθελα, να με δεις να μεγαλώνω θείε. Ηθελα να δεις τη Μαρία μας, μαμά. Ηθελα ο Θάνος μας, να είχε έναν ακόμα παππού, εσένα. Δεν στο έχω πει δεκαεννέα χρόνια, τώρα θα στο πω. Προτιμούσα την παρουσία σου από την ευχή σου, όσο πολύτιμη κι αν είναι... Σου υποσχέθηκα τότε, ότι αν ποτέ αποκτήσω αγόρι, θα του δώσω το όνομά σου. Δεν κράτησα την υπόσχεσή μου, συγγνώμη.