Μπρτσκο

Τον Νοέμβρη του 2000, βρέθηκα σε μια πόλη της Βοσνίας, το Μπρτσκο, σημείο στρατηγικής σημασίας από τότε, αφού είχε "αυτονομηθεί".

Τα σημάδια του πολέμου ήταν ακόμα νωπά, στα κτίρια, στους δρόμους, στις πεσμένες γέφυρες, στις υπό αποναρκοθέτηση περιοχές. Η ζωή συνεχιζόταν, με τους παππούδες να σφάζουν χοιρινά στις αυλές τους, έχοντας συνηθίσει την ιδέα του ναρκοπεδίου δίπλα τους και τους διάτρητους από βλήματα τοίχους των φτωχικών τους.

Τα βράδυα, γυρίζοντας στο μικρό μου δωμάτιο, στο μοτέλ που έμενα, κρατούσα λεπτομερές ημερολόγιο του ταξιδιού, με τοποθεσίες, ημερομηνίες, ονόματα. Είχα τραβήξει, άπειρα φιλμ με φωτογραφίες. Το ημερολόγιο παρέμεινε στον σκληρό του υπολογιστή μου, στο γραφείο, όταν έφυγα για Βουλγαρία. Για λόγους που αδυνατώ να εξηγήσω, δεν το εκτύπωσα. Οι φωτογραφίες είχαν χαθεί από το 2002, όταν ο πρώην σύζυγός μου, βρήκε σαν μοναδικό τρόπο εκδίκησης για το διαζύγιό μας, την καταστροφή όλων των φωτογραφιών από τα επαγγελματικά μου ταξίδια.

Θέλησα να αγοράσω τον πρωτότυπο "Καιρό των τσιγγάνων" του Μπρέγκοβιτς, που τον άκουγα τα βράδυα στο εστιατόριο του ξενοδοχείου, πίνοντας ρακίες από αχλάδι. Στάθηκε αδύνατον. Σε όλη την πόλη, κατάφερα να βρω, μόλις το τελευταίο πρωινό, ένα μόνο μαγαζί. Μπήκα μέσα, αναζητώντας μια ανάμνηση. Το μόνο που βρήκα και αγόρασα, ήταν ένας χάρτης της Βοσνίας, στα κυριλλικά και μια κακοσχηματισμένη κεραμική κούπα με το κάστρο της πόλης, το οποίο παρεμπιπτόντως δεν είδα ποτέ. Είναι τα μόνα αντικείμενα που μου έμειναν από εκείνο το ταξίδι.

Γενικά δεν ξεχνάω ονόματα και γεγονότα, ακόμα κι αν περάσουν χρόνια. Οσους συνάντησα όμως, σε εκείνο το ταξίδι, τους θυμάμαι εντελώς οπτικά και ξεχωρίζοντάς τους, από κάποιο χαρακτηριστικό. Δηλαδή "ο κοντοκουρεμένος φυλακισμένος στο ναρκοπέδιο", "ο μουσουλμάνος μηχανικός στο δημαρχείο", "ο αλκοολικός διευθυντής ύδρευσης". Τα ονόματά τους, έχουν παντελώς διαγραφεί από την μνήμη μου.

Σήμερα το πρωί, το μυαλό με ξαναγύρισε εκεί. Ισως γιατί θα ήθελα να ξαναβρεθώ στο Μπρτσκο. Θα ήθελα να δω, εάν μετά από τόσα χρόνια, έγινε αυτό που οι ξένοι που το αλώνιζαν, πρέσβευαν, χαϊδεύοντας τα αυτιά των πονεμένων κατοίκων του. Ενα κομβικό σημείο, ιδανικό για ξένες επενδύσεις, πεντακάθαρο από το αίμα του πολέμου. Γκουγκλάρισα (ωραίο ρήμα), για ξενοδοχεία. Δεν θυμάμαι καν το όνομα του μοτέλ που έμεινα τότε. Αν όμως το έβρισκα θα το αναγνώριζα. Παραδόξως, δεν βρήκα κανένα. Τί να έγινε άραγε και το μεγαθήριο, στο κέντρο της πόλης, που τότε δεν λειτουργούσε, με τους τοίχους του να χάσκουν από τους βομβαρδισμούς? Είχε βρεθεί επενδυτής λίγα χρόνια μετά, θα το επισκεύαζαν έλεγαν.

Ψάχνοντας κι άλλο, έπεσα εδώ .

Μετά το πρώτο μούδιασμα, σκέφτηκα πως αυτή η πόλη, εξακολουθεί να γλύφει τις πληγές της παρ' όλα όσα της έταξαν. Και δεν μπορεί να κάνει αλλιώς γιατί οι πληγές της υπάρχουν και θα υπάρχουν. Δεν ξέρω αν θα ξαναπάω ποτέ. Καλύτερα εν τέλει που ξεχνάω...